عمل جراحی سنتی شقاق معمولا با روش اسفنکتروتومی ،انجام می شود، که طی آن اسفنکتر برش داده می شود. اسفنکتر در واقع همان عضله دایره ای مقعد است که وظیفه کنترل دفع و باز و بسته شدن دریچه مقعد را بر عهده دارد. هدف از جراحی اسفنکترومی درمان شکاف دیواره مقعد یا همان فیشر از طریق کاهش اسپاسم عضله است. این جراحی به عنوان آخرین راه برای درمان این بیماری صورت می گیرد یعنی اگر سایر درمان ها مثل استفاده از رژیم غذایی پرفیبر، مصرف نرم کننده های مدفوع، بوتاکس و … پاسخگونباشد، درمان شقاق با جراحی اسفنکتروتومی صورت می پذیرد.
تحقیقات نشان داده اند که برای شقاق مقعدی مزمن به هیچ عنوان روش های دارویی پاسخگو نبوده و لازم است که بیمار تحت عمل جراحی فیشر قرار بگیرد تا بهبودی حاصل شود.
اگر به مدت دوماه علائم شقاق حاد درمان نشود یا با تجویز داروها و اصلاح تغذیه بهبود نیابد شقاق مزمن ایجاد شده است. که درمانی جز جراحی یا لیزر برای آن وجود ندارد. امروزه لیزر با تکنولوژی برتر درمان شقاق را بسیار آسان نموده است. انجام یک درمان لیزر به صورت سرپایی با بی حسی موضعی ناحیه برای شقاق مزمن در مدت ده دقیقه پیشرفتی چشمگیر در درمان بوجود آورده است. خوشبختانه در سالهای اخیر با جایگزین شدن لیزر درمانی به عوض جراحی های سنتی و عوارض درمان از جمله تداوم خونریزی و درد، بی.اختیاری ، امکان بازگشت، بستری در بیمارستان از بین رفته است.
برای انجام این روش جراح یک برش کوچک در اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد می کند. هدف از این برش این است که فشار اسفنکتر را کاهش دهد زیرا هنگامی که فشار بیش از حد بالا است، شکاف های مقعد قادر به بهبودی نیستند.
این درمان تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام می گیرد و معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان نخواهد بود. یعنی بیمار می تواند پس از عمل به خانه بازگردد. پس از عمل حدود شش هفته طول می کشد تا مخاط و عروق این ناحیه به طور کامل بهبود یابد، اما اکثر افراد قادر به ادامه فعالیت های عادی خود از جمله رفتن به محل کار در عرض یک تا دو هفته پس از عمل جراحی هستند. اغلب افراد پس از این عمل شاهد کاهش درد شقاق مقعد به میزان قابل توجهی هستند اما درد هنگام اجابت مزاج و یا مشاهده خون بر روی دستمال توالت تا چند هفته پس از عمل طبیعی است.
در روش درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی بسته یک برش بر روی شیار جانبی زده شده و از آن شیار عضله اسفنکتر یا دریچه را بیرون کشیده و قسمتی از آن را بسته به میزان پیشرفت شقاق مقعد قطع می کنند. انجام این روش جراحی ریسک آسیب به عضلات را به همراه داشته از همین روی نیاز به دقت بالایی دارد.
این روش مشابه جراحی بسته است با این تفاوت که این بار برش (نیم الی یک سانتی متری) بر روی کانال مقعد زده می شود. در پایان عمل قسمت انتهایی برش را بسته به شرایط بیمار باز گذاشته و یا می بندند.
فیشرکتومی که به انگلیسی Fissurectomy نامیده می شود، یکی دیگر از روشهای عمل جراحی فیشر است که تقریبا می توان گفت نتیجه ای مشابه با روش اسفنکتروتومی دارد. با این تفاوت که در فیشرکتومی لبه های زخم بریده شده و جدا می شوند.
وهیچ کدام از عضلات اسفنکتر بریده نمی شوند.
روش فلپ پیشرفته یا فلپ های پوستی شامل برداشتن بافت سالم از قسمت دیگری از بدن و استفاده از آن برای ترمیم زخم شقاق و بهبود خونرسانی به محل است. به عبارت ساده تر، این روش بافت مزمن غیر التیام بخش را با بافتی که به خوبی متشکل از عروق سالم است جایگزین می کند که زخم شانس بیشتری برای التیام داشته باشد.
از این روش به عنوان درمان سريع و قطعي شقاق بدون جراحی یاد می شود. زیرا در کوتاه ترین زمان ممکن (ده دقیقه) زخم را به طور کلی از بین برده، جوش می دهد و به مرور زمان هیچ گونه اثری هم از آن باقی نمی ماند.
قطعا یکی از سوالاتی که ذهن هر بیمار را درگیر می کند، هزینه درمان شقاق به روش جراحی یا سایر روشهای منتخب می باشد. در این رابطه باید بدانید که هزینه یا قیمت این عمل کاملا بستگی به اندازه شکاف، عمق و اقداماتی است که جراح حین جراحی یا لیزر انجام کی دهد. در نتیجه بهتر است که ابتدا بیمار توسط پزشک متخصص معاینه شود تا علاوه بر تعیین هزینه دقیق، روش درمان مناسب نیز انتخاب شود.
سم بوتولینوم یا بوتاکس دارویی است که معمولاً برای درمان بیماری هایی که باعث اسپاسم عضلانی می شوند استفاده می شود. می توان آن را به عضله اسفنکتر در اطراف زخم شقاق تزریق کرد که به آرامش آن و شل شدن عضلات کمک می کند. این روش به نوبه خود به بهبود طبیعی شکاف کمک می کند.
بوتاکس به صورت تزریقی انجام می شود. شما این روش را در کلینیک های جراحی یا بیمارستان، تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام خواهید داد. اکثر افراد برای بوتاکس شقاق تحت بیهوشی درمان می شوند. این روش جزو عمل های جراحی نیست ولی می تواند و تا حدودی به درمان شقاق های عود کننده ناشی از اسپاسم شدید اسفنکتر مقغد کمک کند
جراحی شقاق با روش اسفنکتروتومی از روش های موثر در درمان شقاق است اما مانند هر جراحی دیگری سختی های خود را داشته و بدون عوارض نخواهد بود. البته این عوارض برای تمامی افراد ایجاد نمی شود.
با وجود موثر بودن درمان شقاق با جراحی اسفنکترومی مقعد، این روش به عنوان بهترین روش شناخته نمی شود. چرا که جراحی عوارض و خطراتی را به همراه دارد و از همین روی به جز در موارد محدود انجام نمی پذیرد. در حال حاضر مدرن ترین و قطعی ترین روش درمان شقاق با لیزر است. زیرا لیزر هیچ یک از معایب جراحی مانند درد، خونریزی، بستری شدن در بیمارستان، پرداخت هزینه های گزاف، احتمال ابتلا به عفونت و … را به همراه ندارد به علاوه این روش چون هیچ آسیبی به عضله اسفنکتر وارد نمی کند، از بی اختیاری مدفوع نیز جلوگیری خواهد نمود. از همین روی بهترین روش درمان با لیزر شناخته می شود.